p-ISSN: 1300-0551
e-ISSN: 2587-1498

Bedrettin AKOVA1, S. Çağdaş ŞENIŞIK1, Hakan GÜR1, Esma SÜRMEN-GÜR2

1Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Spor Hekimliği Anabilim Dalı, Görükle, Bursa
2Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı, Görükle, Bursa

Anahtar Sözcükler: Kas hasarı, kronik sigara kullanımı, bisiklet, negatif eğim, egzersiz

Öz

Bu çalışmada kronik sigara içiminin negatif eğimde yapılan submaksimal bir bisiklet egzersizi sonrasında oluşabilecek kas hasarı üzerindeki etkilerinin incelenmesi amaçlandı. Çalışmaya 17-35 yaşları arasında sağlıklı, sedanter sigara içmeyen (K) 10 erkek ve 4.8 ± 1.0 yıldır günde ortalama 20.5 ± 2.4 adet sigara içen (S) 10 erkek olmak üzere toplam 20 denek gönüllü olarak katıldı. Deneklere izometrik kuvvet testi, submaksimal ve maksimal testler uygulandı. Kas hasarı ve serbest radikal göstergeleri için farklı bir günde deneklerden kan alındı. Örnekleme sonrası deneklerin dominant taraf diz ekstansörlerinde sübjektif ağrı değerlendirmesi (SAD) yapıldı ve diz eklem hareket açıklıkları (EHA) ölçüldü. Daha sonra deneklere bisiklet ergometresinde maksimal iş yükünün % 60’ında ve %10’luk negatif eğimde, 30 dk submaksimal egzersiz yaptırıldı. Egzersizin hemen sonrasında (ES) ve 1., 2., 3. ve 7. günlerde kan, kas kuvveti, SAD ve EHA ölçümleri tekrarlandı. İstatistiksel değerlendirilmede tekrarlayan ölçümlü varyans analizi ve nonparametrik Wilcoxon testi kullanıldı. Plazma malondialdehid (MDA) düzeyleri her iki grupta da egzersizden hemen sonra anlamlı artış (p<0.05) gösterdi, ancak gruplar arasında anlamlı farklılık saptanmadı. Plazma kreatin kinaz (CK) düzeyleri, SAD ve EHA ölçümleri açısından gruplar arasında anlamlı farklılık gözlenmedi. İzometrik kuvvet ölçümlerinden elde edilen zirve tork değerleri her iki grupta egzersizden hemen sonra düştü (p<0.05). İki grubun bu değerleri arasında da farklılık saptanmadı. Kullanılan egzersiz modeli ile belirgin bir kas hasarı oluşmadığı ve sigara kullanımının bu tür hasarı arttırıcı katkısı bulunmadığı söylenebilir.